TELOMER VE YAŞLILIK
Telomer Ve Yaşlılık
Yaşlılık hayat döngüsünün bir parçasıdır. Yıldızlar, devletler bile zamanla yaşlanıp yok oluyor.
Yaşlanma,doku ve organların fonksiyonlarında azalma ve hastalıklara karşı duyarlılığın artması olarak tanımlanır. İki tür yaşlılık vardır;Primer Yaşlanma: Yapı ve fonksiyonlardaki bozulmadır.
Sekonder Yaşlanma: Hastalıklar ve çevresel faktörlerin etkisiyle ortaya çıkar.
Primer yaşlanmayı yavaşlatmak maksimal yaşam süresinde artmaya, sekonder yaşlanmayı yavaşlatmak ise ortalama yaşam süresinde artmaya sebep olmaktadır.
Telomer Nedir?
Telomer, kromozomların uç bölgesinde protein ve DNA bulunduran, telomeraz enzimi ile sentezlenen bir bölgedir.
Kromozomların uç bölgelerinin bütünlüğünü sağlar.Telomerik diziler tanımlanırken, iki nokta üzerinde önemle durmakta fayda vardır: Bu diziler kromozomların uç noktalarında bulunmalıdır ve doğrusal DNA molekülüne dayanıklılık sağlamalıdır.
Telomer ve Yaşlılık
Yaşlanmanın bir çok sebebi vardır ve bunlardan birinin kromozom uçlarında yer alan telomer bölgelerinin eksilmesi olduğu düşünülüyor. Telomer kısalması ile yaşlanmanın arasında bir ilişki vardır buna kanıt olarak da Progeria hastalığı örnektir.Progeria Hastalığı (Hızlı Yaşlanma Hastalığı) : Telomerle olan bağlantısını kısa bir özetle açıklayalım. Progeria hastalığında ciddi ve hızlı telomer kaybı görülmektedir.
Hücreler yaklaşıl 50 bölünmeden sonra bölünme yeteneklerini kaybeder ve bu duruma da replikatif yaşlanma denir. Replikatif yaşlanmanın temel neden telomerin kısalmasıdır.
Hücre bölünmesi sırasında, telomerin uzatılmasından sorumlu sistemler görevlerini yapmazlar bu yüzden de hücre bölünmeleri sırasında telomerler kısalır. Telomer zamanla iyice kısalır ve kritik uzunluğa geldiğinde hücre bölünmesi durur. Yaşlanan hücreler metabolik olarak canlıdır fakat daha fazla yeni hücre meydana getiremezler ve en sonunda ölürler.
Eşey hücrelerinde telomerlerin bakımı aktif olarak yapılmaktadır. Bunun sebebi, bir sonraki nesle kromozom transferi yapılma zorunluluğudur. Bu durum telomer replikasyonunda görevli olan telomeraz enzimi aktivitesi ile gerçekleşmektedir.
https://evrimagaci.org/telomer-nedir-telomer-eksilmesini-durdurarak-yaslanmayi-yenebilir-miyiz-9190
http://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/thdbd19.pdf#page=55
http://www.tihud.org.tr/uploads/content/kongre/7/7.15.pdf
Yorumlar
Yorum Gönder